Strona 1 z 2

Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: piątek, 23 sty 2009, 12:55
autor: Juliusz
Mam nadzieję, że poniższa tabela będzie pomocna braci pędniczej w czasie dobierania mocy mieszanki spirytusu z wodą.

Podaję tu jako produkt wyjściowy spirytus 95%. Tabela zawiera docelowe moce i ilości produktu końcowego.

Mam nadzieję, że nie popełniłem błędów w liczeniu. Jeśli ktoś zauważy proszę o sygnał publicznie lub przez 'Wiadomość'.

Obliczenia są lekko przybliżone ale wzięte jest pod uwagę zjawisko kurczenia się i rozszerzania mieszanki wody ze spirytusem w zależności od mocy końcowej.

Oto tabela w .XLS
Mieszanie-z-95%-W.P.xls
Tabela jest za-hasłowana abym miał kontrolę nad ewentualnymi zmianami.

Proszę o komentarze o przydatności.

Juliusz

Uaktualnienia:
2/01/2010 - poprawione błędy, zauważone przez kolegę "Rosiak" - dzięki.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: poniedziałek, 28 gru 2009, 16:00
autor: Rosiak
Przygladam sie tej tabeli od dluzszego czasu i rzuciło mnie sie jedno w oczy.
Konkretnie z tego co znalazlem w literaturze to:

moc spirytus woda
35% 368 658
40% 421 608
45% 474 557

50% 526 505
60% 631 400
70% 736 291
80% 842 178
90% 948 62

Pola zaznaczone na czerwono juz sie nie zgadzaja i nie wiem czy to poprostu przestawienie cyfr (zamiast 474 to wpisane jest 447) czy blad w obliczeniu. Niektore wartosci ulegna zmianie. Jesli sie myle poprawcie mnie :)

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: piątek, 30 kwie 2010, 23:36
autor: rozrywek
Ciekawa sprawa, ja ze swojej strony próbowałem dokonać niby prostszych obliczeń, dla mnie bardzo potrzebnych, tabelka innego typu, upraszająca do minimum dobre rozrobienie psotki do spożycia. Dodaję załącznik w dokumencie worda, może ktoś potrafi to poprawnie rozwiązać, mi się pochszaniły cyferki, część najprostsza została wypełniona Zapraszam do zadania alkoholowo-matematycznego

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: wtorek, 4 maja 2010, 09:57
autor: Juliusz
Tu są przybliżone wyniki.
Tabela-rozcienczania-stezonego-alkoholu.doc
J

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: wtorek, 4 maja 2010, 18:25
autor: rozrywek
No nie wiem jak ty to przeliczałeś ale chylę głowę, odrobiłeś zadanie wzorowo, mam nadzieję że z tego typu przelicznika nie tylko ja skorzystam ale wielu forumowiczów. Szacun dla ciebie ogromny, pozdrawiam!

Poprawiona wersja tabeli

: poniedziałek, 24 maja 2010, 15:23
autor: rozrywek
Finalna wersja tabeli rozrabiania psoty z wodą. Podziękowania dla kolegi Juliusza za nakierowanie na odpowiedni wzór.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 17 lis 2010, 09:07
autor: Lothar von Luene
Wymyślilem sobie coś takiego :

Przykładowo- napędziłem 2,4 litra bimbru o mocy 64% i chcę go rozcieńczyć do 40%.

Mnożę ilośc destylatu (2,4 l) przez moc (64%), wychodzi 153,6. ( Po przesunięciu przecinka o dwa miejsca w lewo mamy ilość czystego alkoholu w samogonie - 1,536 litra ) Dalej liczbę 153,6 dzielę przez pożadaną końcową moc wódeczki (40%), wychodzi 3,84.( Jest to ilość wódki po rozcieńczeniu - 3,84 litra ) Od tego odejmuje ilość samogonu i już wiem ile wody potrzebuję do rozcieńczenia produktu. 3,48 - 2,4 = 1,08 litra

Bardzo łatwo i szybko się to liczy.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 17 lis 2010, 10:26
autor: rozrywek
Co prawda nie wytrzeźwiałem jeszcze ale sprawdź to, bo mi coś nie gra z obliczeniami, przy tych danych które podajesz mi wyszło 1,44 l dolanej wody tobie 1,08

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 17 lis 2010, 10:56
autor: Lothar von Luene
2,4 * 64 = 153,6
153,6 / 40 = 3,84
3,84 - 2,4 = 1,44
Rzeczywiscie, popier...-.o misie. :)
Wszystko przez Niemców, bo oni czytają liczby od tylu :mrgreen: :odlot: :oops:

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 17 lis 2010, 11:10
autor: rozrywek
Nie przejmuj sie, podam ci wzór jak ja to liczę: banalnie proste
zawartość alkoholu dzielę przez procent jaki chcę uzyskać i od wyniku odejmuję 1. Jednostką przeliczeniową jest 1 litr. I wychodzi mi ile mam dolać wody do psotki, może podam przykład:
psota 85%, rozrobione na 40
85 dziele przez 40 =2,125 - 1 = 1,125 i to jest ilość wody jaką muszę dolać do litra psoty. Mając np: 4,6l psotki to prościzna 4,6*1,125=5,175l wody, dodam psotę da mi to 9,775l czyli 20 flaszek pólitrowych. Miesiąc sie głowiłem nad przeliczaniem aż zlitował się Juliusz bo od niego ten wzór. Pozdrawiam.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 17 lis 2010, 11:22
autor: Lothar von Luene
Trza było od razu podać ten wzór zamiast tych tabelek, to ja bym się nie musiał głowić. :)
Pozdrawiam.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 17 lis 2010, 12:41
autor: Zygmunt
A nie prościej C1 x V1 = C2 x V2? C- stężenia, V- objętości.
Chcesz mieć 2 litry 40 procentowej wódki, a masz spiryt 95,6:
C1- 95,6 V1- x
C2- 40 V2- 2l

V1= (C2 x V2)/ C1, czyli 80/95,6, czyli wychodzi, że masz wlać 0,83 litra spirolu i dopełnić do 2l wodą.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 17 lis 2010, 19:02
autor: Lothar von Luene
Zygmunt, każda metoda, która prowadzi do celu, jest dobra. Dla mnie bardziej praktyczną jest wiedza o tym ile potrzebuje wody.
( V2 - V1 )

Mój wzór wygląda tak:
[ ( V1 x C1 ) : C2 ] - V1

Rozrywek liczy to tak:
[ ( C1 : C2 ) - 1 ] x V1

Przyklad:
Mam 2,5 litra samogonki o mocy 70% chcę rozcienczyć ją do 40%. Ile wody potrzebuję ?

V1 = 2,5 l
C1 = 70%
C2 = 40 %
V2 = ( V1 x C1 ) : C2

[ ( 2,5 x 70 ) : 40 ] - 2,5 = 1,875

[ ( 70 : 40 ) -1 ] x 2,5 = 1,875

Odpowiedz:
Mój samogon muszę dolać do 1,875 litra wody.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 17 lis 2010, 22:25
autor: rozrywek
I doszedłeś do sedna, podejścia trzy a wynik jeden. Pozdrawiam.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: czwartek, 18 lis 2010, 07:13
autor: Lothar von Luene
:D

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: czwartek, 9 gru 2010, 12:08
autor: herram
...no tak,no tak ,ale to ,trzeba jeszcze zapamiętać /co w moim wieku nie jest takie proste/
albo jak mantrę wkuwać do skutku :roll: ,ale jak się dobrze rozwodni to i pewnie skutek bedzie.
Dzięki Wam fachowcy :klaszcze:
pozdrawiam :lol:

Re: Wzór do obliczania mocy rozcieńczonego destylatu

: środa, 15 gru 2010, 23:16
autor: andrus1
Wystarczy podstawić dane.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: sobota, 18 gru 2010, 09:37
autor: rozrywek
Kolego andrus witki opadły po otwarciu twojego załącznika, czy możesz łaskawie wyjaśnić zasadność kolejnego i bezsensownego postu? Jeśli chciałeś się popisać znajomością formuł w Excel to lipa. Tabela do obliczania ile wyjdzie alkoholu jeśli do litra dolejemy litra? Zdziwisz się!!! dokonałem próby 1,98 a tobie wyszło 2 litry. A rubryka o zawartości procentowej wody powala. Istotą forum jest wymiana doświadczeń, pomoc młodszym mniej doświadczonym kolegom, kompendium wiedzy z którego każdy może w miarę przyswajalny sposób skorzystać. Odnajdywanie informacji w tysiącach postów nie jest łatwe, a ty zadania nie ułatwiasz mieszając następnym "systemem" który nie wnosi nic.
Wracając do tematu. Tematem jest UŁATWIENIE rozrobienia alkoholu, czyli do podanej wartości procentowej obliczenie ilości dodawanego płynu!!! Nie trzeba komplikować!!!
Zygmunt podał konkretny wzór, ja z innej strony podałem "metodę obliczeniową" Obydwa są poprawne, więc po co to komplikować, nie należy pokazywać kto "mądrzejszy" ino pomagać. Mi obliczenie to jest potrzebne do produkcji nalewek, po zalaniu owocami miernik oszukuje, zapisuję sobię wartość pierwotną i mogę sypać cukier, dodawać aromaty, i tak będę wiedział ile później mam dodać wody. Podaję przykład: 20dkg żurawiny suszonej zalane 1l psoty o mocy 92 po tygodniu pokazuje mi 78%, a cukru jeszcze nie dodawałem. I to jest sedno z meritum.
Ps: Nie obrażaj się, przypomnij sobie jak zaczynałeś i motałeś się na forum szukając informacji. Pozdrawiam.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: niedziela, 19 gru 2010, 16:20
autor: andrus1
[Maciej_K] Nie cytujemy posta leżącego bezpośrednio nad naszym.


Ale się napisałeś.
W tabeli użyty jest podstawowy wzór na obliczanie stężenia mieszaniny z dwóch składników. Jest to wzór chemiczny ze szkoły podstawowej (może nie chodziłeś).
Dla zainteresowanych użyta formuła w arkuszu kalkulacyjnym (można sobie sprawdzić na kalkulatorze):
Ck = (C1*V1 + C2*V2) / (V1 + V2)
gdzie:
Ck - stężenie otrzymanej mieszaniny
C1 - stężenie pierwszego ze składników (może być nasz bimberek 70%)
C2 - stężenie drugiego ze składników (ja wpisałem w szablonie, że woda i 0% ale przecież mieszamy także różne stężenia alkoholi więc tam gdzie stężenie wody 0% zamieniamy je np. na 50% jeżeli mieszamy dwa różne alkohole)
V1 - objętość pierwszego ze składników
V2 - objętość drugiego ze składników

Ps. Nie obrażam się.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: niedziela, 19 gru 2010, 16:37
autor: Zygmunt
Ok, tylko, że Twoja tabelka przydaje się tylko do sprawdzenia, lub strzelania na oko, bo nie działa w dwie strony. Stąd post Rozrywka.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: niedziela, 19 gru 2010, 18:50
autor: andrus1
Sprawdzenia?
Strzelania na oko?
Nie działa w obie strony?
Proszę jaśniej.
Kolega Rozrywek do 1 litra dolał 1 litr i wyszło Mu 1,98l ??? Naprawdę się zdziwiłem.
Jeżeli formuła w arkuszu kalkulacyjnym źle wylicza proponuję stosować podstawianie do wzoru którego kiedyś uczyli w podstawówce a teraz jest od 1 gimnazjum. Można go dowolnie przekształcać i wyliczać każdą wartość którą potrzebujemy otrzymać.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: niedziela, 19 gru 2010, 19:12
autor: Zygmunt
Zamiast obrażać użytkowników przejrzyj forum:
http://alkohole-domowe.com/forum/buduje ... t1420.html

I zobacz daty postów. Rewolucji nie wprowadzasz.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: niedziela, 19 gru 2010, 19:28
autor: andrus1
Jeżeli kogoś obraziłem to przepraszam.
Prochu nie wymyślam, chciałem tylko podać to co jest od dawna odkryte w bardziej przyjaznej formie, z której sam korzystam i która u mnie się sprawdza. Jeżeli moderatorowi się nie podoba to proszę usunąć posta z moim załącznikiem. W ogóle bez sensu dyskusja.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: poniedziałek, 20 gru 2010, 05:58
autor: rozrywek
Nikt tu się nie obraża. Dyskusja się rozwija nic nowego nie wnosząc. Podstawiając dane pod twój wzór wynik był 2l, u mnie po obliczeniu 1,98l. Niby nic a jednak. Zygmunt napisał, że nie działa to w drugą stronę, a powinno. Odnalezienia info w dyskusji zabiera trochę czasu użytkownikom, zatem proponuję moderatorowi umieszczenie w jednym, kończącym temat poście, wszystkich metod i wzorów naraz, o Juliuszowym oczywiście nie zapominając. Nie chodzi o palmę pierwszeństwa tylko o pomoc innym. Tyle koniec, kropka.

[Maciej_K] Kolego, z całym szacunkiem, jeśli następny post będzie jednym wielkim zdaniem, napisanym z olewaniem zasad interpunkcji i ortografii oraz z pogwałceniem podstawowych zasad konstrukcji zdania w języku polskim, to ja go nie zaakceptuję, choćby nie wiem jak był merytoryczny. Ponad 200 napisanych postów naprawdę do czegoś zobowiązuje!

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: poniedziałek, 20 gru 2010, 23:59
autor: farmacjusz
Witam, to mój pierwszy post na forum.

Ja robię dokładne obliczenia w razie potrzeby. Korzystam z tabel umieszczonych na tej stronce http://lex.pl/serwis/du/2006/0716.htm i wagi elektronicznej.

Korzystam z aerometru z termometrem, więc odczytanie odpowiedniej gęstości nie mam problemu. Przedstawię obliczenia dla temp 20st C

Aerometry czyli alkoholomierze wyskalowane są na objętość czyli %vol dlatego korzystamy z gęstości przedstawionych w II Tabeli na podanej stronie.

Mnie interesowała księżycówka 40vol wiec odczytałem gęstość 948,05g/litr cieczy przy 20st C.

Pół litra waży 474,025g

Aby obliczyć potrzebną masę alkoholu mocniejszego aby otrzymać słabszy korzystam z wzoru:

(%słabszego x 100)/%mocnego=X

Ja otrzymałem 65%vol wiec 40%x100/65% daje mi 61,54g EtOH 65%vol i 38,46g wody

Ostatnim przeliczeniem jest potrzebna masa etanolu i wody dla otrzymania odpowiedniej objętości.
ETANOL
61,54- 100g
X1 – 474,025g ( tyle waży pół litra 40%vol wódki)

X1= 291,72g etanolu

WODA

Y= 474,025-X1
182,31g wody

ODP otrzymujemy pół litra 40%vol mieszając 291,72g 65%vol samogonu i 182,31g wody. Obliczenia teoretyczne, jednak korzystam z wagi o dokładności 1g i razem z moim alkoholomierzem daje mi zadowalającą dokładność

Pozdrawiam

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: piątek, 14 sty 2011, 19:21
autor: skrzat
Trochę zmodyfikowana tabelka kolegi andrus1 :)

Podajemy % i litraż dwóch alkoholi i dostajemy ilość wody jaką trzeba dodać do nich alby otrzymać żądny % końcowego roztworu.
Jak chcemy obliczyć tylko dla jednego to wystarczy wpisać 0 litrów bądź 0 % dla drugiego.

Jak by coś nie działało dajcie znać :)

Edit: Podmieniłem plik, mam nadzieję, że teraz będzie się otwierał.
Calyx

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: piątek, 14 sty 2011, 22:15
autor: gotiger
skrzat, nie mogłeś tego pliku zapisać w org. wersji (tj. standardzie word 97), a nie w word 2007. Niestety nie każdy ma lub chce używać ms office w wersji ze "sznurkami" (chodzi o menu typu wstążka). Niektórzy używają także oprogramowania otwartego, a format xlsx nie koniecznie się dobrze przyjął.

P.S. Sorry za offtopa w temacie.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: sobota, 15 sty 2011, 11:53
autor: rozrywek
Pozwolicie panowie że zgryźliwie wtrącę swoje trzy grosze:

Osobiście byłem zangażowany w temat. Excel to Excel, pomaga.

Ale drodzy państwo czyż nie łaska wytężyć szare komóreczki aby zapamiętać formułkę?

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: sobota, 15 sty 2011, 14:22
autor: skrzat
Jeszcze raz to samo tylko tym razem z rozszerzeniem xls

Tutaj w wersji online:
https://spreadsheets.google.com/ccc?key ... l=en#gid=0

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: sobota, 15 sty 2011, 19:10
autor: gotiger
rozrywek pisze:Ale drodzy państwo czyż nie łaska wytężyć szare komóreczki aby zapamiętać formułkę?
Mam nadzieję, że tej wypowiedzi nie kierowałeś do mnie :roll:
Bo ja z chemią, matmą czy fizyką nie miałem problemu nigdy - w końcu na politechnikę nie pchają się humaniści ;)
A co do najprostrzego przeliczania stężeń, to nieskromnie powiem, że w średniej szkole byłem na 2 olimpiadach z chemii, więc od moich szarych proszę się odsuperować :twisted:

P.S. szkoda, że nie ma możliwości ustawienia postów czasowych (tj. z terminem ważności, po którym same znikają).

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: sobota, 15 sty 2011, 19:33
autor: rozrywek
Oczywiście że nie. Uogólniałem.
Wiedza tego typu musi być w główce.
Nigdy nie wiadomo co i kiedy przyjdzie nam rozrabiać, a latanie po komputer może być uciążliwe.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: niedziela, 6 mar 2011, 12:45
autor: aras
Znalazłem taki prosty wzór, może komuś przypadnie do gustu:

X=a*c/d

gdzie:
X - ilość spirytusu, którą trzeba wlać,
a - ilość wódki, którą zamierza się sporządzić,
c - pożądana moc wódki,
d - moc rozcieńczanego spirytusu.

Wyliczając ilość spirytusu wiemy ile trzeba dodać wody.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: piątek, 27 lip 2012, 00:17
autor: Lucyferek
Trzeba wziąć pod uwagę wredne zjawisko kontrakcji wody z etanolem. ;)
Swoją drogą to musi być straszne dla Polmosów itp. firm. :)

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: piątek, 27 lip 2012, 11:46
autor: KobiQ
To zjawisko kiedyś było w programie "Matura Polaków. Zadania ściśle fajne"

Po zmieszaniu pół litra czystego spirytusu (95%) i pół litra wody otrzymamy
0,95 litra alkoholu o stężeniu ok. 50% bo przy mieszaniu alkoholu i wody występuje tzw. zjawisko kontrakcji - po zmieszaniu pół litra wody i pół litra alkoholu dostaniemy mniej niż litr roztworu.

To zjawisko pokazuje, że 2+2 nie zawsze równa się 4 :lol: przynajmniej w naszym hobby :smiech:

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: piątek, 27 lip 2012, 14:55
autor: Lucyferek
Tak, też oglądałem. Ale w szkole też mnie tego uczyli. ;)
Oczywiście masa się zawsze zgadza.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: piątek, 27 lip 2012, 18:41
autor: KobiQ
Gdyby ktoś chciał to tu są tabele z różnym stężeniem etanolu
http://orokepal.pl/tabele/Chemia/etanol.html

Oczywiście masa się będzie zgadzać, ale ktoś będzie stratny o kieliszek :D

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 19 gru 2012, 07:24
autor: szfagir
Ja mam inny problem. Szukałem na necie ale wzory i opisy chemiczne nie są dla mnie. Mając kilka psot o różnym stężeniu % jak wyliczyć jakie będzie ich stężenie po zmieszaniu ze sobą psot beż dodatku wody?? Np.: 0,5l o mocy 81%, 0,7l o mocy 55%, 0,35l o mocy 66% i powiedzmy 0,5l o mocy 47%. Może i pytanie banalne, ale ja na to pomysłu ani wzoru nie mam.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 19 gru 2012, 10:31
autor: Wald
Najprościej: zmieszaj wszystko razem, zmierz moc i objętość, wpisz te dane w tabele z pierwszej strony i gotowe. Możesz każde z osobna pomierzyć i kolejno dorabiać.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 19 gru 2012, 10:58
autor: drgranatt
szfagir pisze:Ja mam inny problem. Szukałem na necie ale wzory i opisy chemiczne nie są dla mnie. Mając kilka psot o różnym stężeniu % jak wyliczyć jakie będzie ich stężenie po zmieszaniu ze sobą psot beż dodatku wody?? Np.: 0,5l o mocy 81%, 0,7l o mocy 55%, 0,35l o mocy 66% i powiedzmy 0,5l o mocy 47%. Może i pytanie banalne, ale ja na to pomysłu ani wzoru nie mam.
To jest bardzo proste.
W sumie masz 2,05l alkoholu o różnych mocach. Jak je razem zmieszasz to otrzymasz mniej więcej mieszaninę o mocy 61,27%.
Jak to obliczyć: [(0,5x81) + (0,7x55) + (0,35x66) + (0,5x47)] / 2,05 = 61,27%.
Prawda, że proste.

Re: Tabela mieszania spirytusu 95% z wodą

: środa, 19 gru 2012, 11:42
autor: Zygmunt
szfagir pisze:Ja mam inny problem. Szukałem na necie ale wzory i opisy chemiczne nie są dla mnie. Mając kilka psot o różnym stężeniu % jak wyliczyć jakie będzie ich stężenie po zmieszaniu ze sobą psot beż dodatku wody?? Np.: 0,5l o mocy 81%, 0,7l o mocy 55%, 0,35l o mocy 66% i powiedzmy 0,5l o mocy 47%. Może i pytanie banalne, ale ja na to pomysłu ani wzoru nie mam.
Podstawą jest wzór c1 x v1= c2 x v2, czyli objętość razy stężenie początkowe zawsze równa się końcowej objętości razy stężenie końcowe.
Najprościej, bez "zaawansowanej matematyki" liczyć na piechotę, zatem zawsze najłatwiej uprościć wszystko przeliczając na litry alkoholu 100%. Czyli mamy tak:
0,5l o mocy 81%
(0,5l x 81%)/100%= 0,405l
0,7l o mocy 55%
(0,7l x 55%)/100%= 0,385l
0,35l o mocy 66%
(0,35l x 66%)/100%= 0,231l
0,5l o mocy 47%.
(0,5l x 47%)/100%= 0,235l

Potem dodajemy sobie wyliczone objętości alkoholu 100% i wychodzi 1,256l 100%. Dodajemy objętości "wyjściowe" i wychodzi nam 2,05l.

I liczymy:
1,256l x 100%/ 2,05l= 61,26%

Oczywiście metoda przedstawiona post wyżej też jest odpowiednia, porównując je zobaczysz o co w tym przeliczaniu chodzi i wybierzesz łatwiejszą dla siebie.